مدلسازی توسعه شهری و تحلیل اثر همسایگی با استفاده از تلفیق مدل اتوماسیون سلولی و روش majority owa

Authors

میثم آقامحمدی

کارشناس ارشد سیستم های اطلاعات مکانی، دانشکده مهندسی نقشه برداری،دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران دکتر محمد طالعی

استادیارگروه سیستم های اطلاعات مکانی، دانشکده مهندسی نقشه برداری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران دکتر محمد کریمی

استادیارگروه سیستم های اطلاعات مکانی، دانشکده مهندسی نقشه برداری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران قاسم جوادی

عضو هیات علمی گروه مهندسی عمران-نقشه برداری، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه بجنورد، خراسان شمالی، بجنورد

abstract

شهرها مانند موجودات زنده از لحاظ کالبد بزرگتر و از لحاظ ساخت پیچیده تر می شوند و به دنبال این رشد فیزیکی، توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آنها نیز بتدریج دگرگون می شود. همواره فضای کالبدی شهرها تحت تأثیر مکانیزم ها وعواملی قرار دارد که در طی زمان با پیشرفت ها و تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، زیست محیطی و ... متحول می شوند و در ضمن این تأثیرات، تغییرات جدیدی نیز برچهره و منظر کالبدی شهر تحمیل می کنند. در این میان جلوگیری از رشد بی رویه و نامتوازن شهرها به دلیل ارزش بالای زمین از اهمیت بسزایی برخوردار است و به همین دلیل جایگاه مدلسازی و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی برای مدیریت شهری، بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. مدل اتوماسیون سلولی به سبب ساختاری ساده و پویا و نیز برخورداری از ویژگی های قدرتمند مکانی، به طور گسترده در شبیه سازی تغییرات مکانی- زمانی از جمله گسترش شهرها مورد استفاده قرار گرفته است. در مقالۀ حاضر از اتوماسیون سلولی برای محاسبۀ فاکتور اثر همسایگی در مدلسازی توسعۀ شهری استفاده شده و با در نظر گرفتن محدودیت های موجود در الگوهای رایج سلولی، به ارائه مدل اتوماسیون ترکیبی به صورت آمیزه ای از ساختار محاسباتی سلولی و روش تصمیم گیری چند معیاره majority owaپرداخته شده است. روش اتوماسیون سلولی برای ترکیب نقشه های تناسب کاربری و محاسبۀ تناسب کلی از روش میانگین گیری استفاده می کند که در بیشتر کاربردها روش مناسبی نیست؛ اما روش majority owa برای ترکیب معیارهای مختلف ارزیابی یک گزینه نظر اکثریت را درنظر می گیرد؛ بنابراین، تلفیق دو روش ذکر شده می تواند یکی از ضعف های مهم روش اتوماسیون سلولی را پوشش دهد. در این مقاله ابتدا با به کارگیری داده های مورد نیاز، مدل پیشنهادی برای شبیه سازی گسترش شهر شیراز بین سال های 1383 تا 1388 هجری خورشیدی، پیاده سازی شده و سپس نتایج به دست آمده مورد ارزیابی قرار گرفته است. مقایسۀ نتایج مدلسازی این تحقیق برای سال 1388 با داده های به دست آمده از تصاویر ماهواره ای در این سال نشان می دهد، استفاده از روش majority owa می تواند با دقت 60% فرایند توسعۀ شهری را مدلسازی نماید که در مقایسه با دقت حدود 53% روش caنتایج بهتری حاصل می شود. نتایج تحقیق، گامی به سمت جلو است؛ زیرا مدل پیشنهادی با افزایش قابلیت اتوماسیون سلولی در مدلسازی پروسه های پیچیدۀ مکانی به دقت مطلوبتری نیز دست پیدا کرده است. نتایج حاصل از این مدلسازی می تواند به عنوان ابزاری مناسب جهت اخذ تصمیم های بهینه در اختیار برنامه ریزان شهری قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مدلسازی توسعه شهری و تحلیل اثر همسایگی با استفاده از تلفیق مدل اتوماسیون سلولی و روش Majority OWA

شهرها مانند موجودات زنده از لحاظ کالبد بزرگتر و از لحاظ ساخت پیچیده‌تر می‌شوند و به دنبال این رشد فیزیکی، توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آنها نیز بتدریج دگرگون می‌شود. همواره فضای کالبدی شهرها تحت تأثیر مکانیزم‌ها وعواملی قرار دارد که در طی زمان با پیشرفت‌ها و تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، زیست محیطی و ... متحول می‌شوند و در ضمن این تأثیرات، تغییرات جدیدی نیز برچهره و منظر کالبدی شهر...

full text

مدل‌سازی توسعه شهری با تلفیق اتوماسیون سلولی(CA) و روش میانگین وزن‌دار ترتیبی (OWA) (مطالعه موردی کلان شهر شیراز)

گسترش بی‌رویه اراضی شهری از مهمترین مسائل و معضلات برای مدیران و برنامه‌ریزان شهرها محسوب می شود و در این بین، شناسایی و پیش‌بینی نحوه گسترش شهرها می‌تواند در پایش و مدیریت کاربری‌های مختلف شهری مفید واقع شود. در تحقیق حاضر با ترکیب اتوماسیون سلولی و مفاهیم روش میانگین گیری وزندار ترتیبی(OWA)، مدلی ساده و در عین حال قدرتمند جهت مدلسازی توسعه شهری ارائه می‌گردد. از آنجاییکه در منابع علمی داخلی ا...

full text

مدلسازی توسعه شهری با استفاده از اتوماسیون سلولی و الگوریتم ژنتیک (منطقه مورد مطالعه: شهر شیراز)

امروزه گسترش فیزیکی روزافزون و بدون برنامه‌ریزی شهرها، باعث کاهش کیفیت زندگی جوامع شهری و غیرشهری شده است. درک فرایند رشد شهری در برنامه ریزی و مدیریت شهری به منظور رسیدن به شهری پایدار بسیار مهم است. از طرف دیگر مدلسازی الگوهای فضایی شهری می تواند دید مناسبی در مورد اینکه چگونه شهرها تحت شرایط مختلف اجتماعی و اقتصادی و محیطی توسعه می‌یابند، ایجاد کند. تاکنون تلاش‌های زیادی در زمینه مدلسازی توس...

full text

مدلسازی توسعه افقی و عمودی شهری با استفاده از اتوماسیون سلولی برداری

توسعه شهری یک فرایند پیچیده مکانی-زمانی است که دارای رشد و توسعه افقی و عمودی می­باشد. در غالب مطالعات، رشد و توسعه افقی شهر مورد توجه قرار گرفته است و کمتر به بعد عمودی شهر پرداخته شده است. توسعه عمودی شهر از راهبردهایی محسوب می­شود که می­تواند بسیاری از مسائل همچون، کمبود زمین و مسکن و هزینه­ تاسیسات را برطرف نماید. هدف از انجام این تحقیق توسعه یک مدل مناسب، برای مدلسازی رشد افقی و عمودی شهری...

full text

مدل‌سازی توسعه شهری با تلفیق مدل اتوماسیون سلولی و سیستم‌های فازی

رشد سریع و نامتوازن جمعیت بخصوص در کشورهای در حال توسعه، مشکلات فراوانی را در زمینه­های زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی ایجاد کرده است. این مسئله اهمیت مدل­سازی تغییرات کاربری اراضی را برای مدیریت بهتر شهرها بیش از پیش مطرح می­نماید. مدل اتوماسیون سلولی به­طور گسترده در مدل­سازی تغییرات مکانی-زمانی گسترش شهرها مورد استفاده قرار گرفته است. مقاله­ حاضر به ارائه مدل اتوماسیون ترکیبی با منطق فازی پرد...

full text

مدل سازی توسعه شهری با تلفیق مدل اتوماسیون سلولی و سیستم های فازی

رشد سریع و نامتوازن جمعیت بخصوص در کشورهای در حال توسعه، مشکلات فراوانی را در زمینه­های زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی ایجاد کرده است. این مسئله اهمیت مدل­سازی تغییرات کاربری اراضی را برای مدیریت بهتر شهرها بیش از پیش مطرح می­نماید. مدل اتوماسیون سلولی به­طور گسترده در مدل­سازی تغییرات مکانی-زمانی گسترش شهرها مورد استفاده قرار گرفته است. مقاله­ حاضر به ارائه مدل اتوماسیون ترکیبی با منطق فازی پرد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
جغرافیا و آمایش شهری منطقه ای

جلد ۶، شماره ۱۸، صفحات ۲۵-۳۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023